تعهدات وکیل دادگستری در برابر موکل
یک وکیل خوب ، قبل از هر چیز باید روانشناس خوبی باشد، اگر کمی جامعه شناسی و اقتصاد هم بداند و آن را با فن سخنرانی تلفیق نماید و قدرت ، اعتماد به نفس را هم نیز به عنوان چاشنی کار در کف داشته باشد خورشید در سرزمین زندگی او غروب نخواهد کرد.
به طور کلی وکلای دادگستری علاوه بر الزامات و مسئولیت های حرفه ای خود در مقابل موکل خود دارای الزاماتی نیز در قبال محاکم دادرسی و طرف موکل و همچنین در قبال تشکیلات صنفی خود تحت عنوان وکیل دادگستری هستند.
الزامات حرفه ای وکلا دادگستری شامل مواردی از جمله امانت داری و حفظ اسرار موکل و رعایت قوانین و مقررات موضوعه و عدم قصور در انجام موضوع وکالت و حضور در جلسات دادرسی و عدم اطالعه دادرسی و صداقت و راستگویی در مقابل موکل و دستگاه قضایی و عدم تبانی با طرف مقابل و عدم خیانت به موکل، و دفاع قانونی از حقوق موکل و رعایت غبطه و مصالح نامبرده و سایر موارد تصریح شده در قوانین است.
نکات مهمی که باید قبل از انتخاب وکیل خوب به آنها دقت کنید عبارت اند از:
بهتر است قبل از پیدا کردن وکیل و انتخاب آن در خصوص حیطه تخصصی وکیل مورد نظر، میزان حق الوکاله‌های دریافتی وی در دفاع از حقوق موکلین تحقیق کنید تا بتوانید که پرونده‌ای که گاه سرنوشت زندگی شما را رقم خواهد زد، به او بسپارید.
در بسیاری از موارد تبلیغات بیش از اندازه در خصوص برخی از وکلا به تنهایی قابل اعتماد برای انتخاب وکیل نمی‌باشد. بنابراین بهتر است انتخاب خود را صرفاً براساس چنین تبلیغاتی متمرکز نکنید. در مقابل راهکار بهتری وجود دارد و آن این است که شما می‌توانید به کانون وکلای دادگستری مراجعه کنید و در مورد سابقه وکیلی که قصد انتخاب آن را دارید مطلع شوید.
سن و جنس وکیل (زن یا مرد بودن) ملاک و معیار مناسبی برای خوب بودن یا بد بودن وکیل نیست همانطور که در انتخاب یک پزشک نیز چنین معیاری مد نظر قرار نمی‌گیرد. گاهی اوقات یک وکیل تحصیل کرده جوان بسیار می‌تواند از یک وکیل سالخورده و به ظاهر با تجربه به کار شما بیاید. پس بهتر است در انتخاب وکیل مجرب نگاه غرض ورزانه را از خود دور نماییم.
حال بعد از آگاهی پیدا کردن از این که خصوصیات یک وکیل خوب چیست و نیز اطلاع یافتن از نکاتی که باید در هنگام انتخاب یک وکیل به آن دقت نماییم، نکته ای ممکن است ذهن ما را به خود مشغول کرده باشد که آن این است که انواع مختلف وکلا با حیطه های تخصصی مختلف کدام هستند؟
تعهدات وکلای دادگستری
پیشتر بیان داشتیم رابطه وکیل دادگستری و موکل نوعی رابطه امانی است. برخلاف مفهوم امانت در سایر عقود که ناظر به مصونیت ابتدایی وکیل در خصوص تلف مال مورد امانت است در قرارداد وکالت بین وکیل و موکل مفهومی موسع بوده و موجد تعهداتی عدیده ای است. نخستین تعهد، تعهد به ارایه اطلاعات از سوی وکیل به موکل است.
تعهد به ارایه اطلاعات
یکی از تعهدات وکیل دادگستری در برابر موکل ارایه اطلاعات است. وی متعهد است کلیه اطلاعاتی را که مورد نیاز موکل است به او ارایه دهد به نحویکه او را قادر سازد تصمیم بگیرد که آیا اصلا قراردادی وکالت را منعقد نماید یا خیر و چنانچه تمایل به انعقاد قرارداد است با چه شروطی اقدام به این امر نماید. اگر بپذیریم که موضوع عقد وکالت یا تعهد ناشی از آن عمل است محمل قانونی آن می تواند موضوع ماده ٢١۴ و ٢١۶ ق.م است.
بر طبق این مواد موضوع معامله می تواند مال یا عمل باشد همچنین مورد معامله باید مبهم نباشد. وفق نظر حقوقدانان مراد از عبارت “مورد معامله باید مبهم نباشد” این است که موضوع معامله یا تعهد باید معلوم و معین باشد. وجود این مواد حداقل توجیه کننده ضرورت معلوم شدن عمل موضوع تعهد عقد وکالت است. اما هیچگاه دلیلی بر وجود تعهد به ارایه اطلاعات جهت معلوم و معین کردن عمل موضوع تعهد عقد وکالت نیست.
با توجه به تفسیر موسع از رابطه امانی وکیل و موکل می توان به وجود این تعهد رای داد.
از لحاظ توجیهی می توان گفت، باتوجه به عدم توازن اطلاعات بین طرفین عقد وکیل و موکل ضرورت وجود این تعهد روشن می شود.وکیل به عنوان طرف عالم از اطلاعاتی برخوردار است که موکل از آن ناآگاه می باشد اوست که باید این عدم برابری اطلاعات را از بین ببرد. وکیل متعهد است کلیه اطلاعات موثر در تصمیم گیری موکلش را در اختیار او قرار دهد. ارایه فهرستی از این اطلاعات دشوار می نماید اما موارد ذیل می تواند به عنوان نمونه بیان گردد؛ میزان و احتمال موفقیت در دعوی، میزان حق الوکاله، اعتبار ادله موکل، تاثیر دعوی در وضعیت حقوقی موکل، زمان تقریبی دادرسی و تکالیف قانونی موکل از جمله حاضر نمودن اصول اسناد در جلسه اول دادرسی و امثالهم.
پرسشی اساسی که در این خصوص به ذهن وارد می شود این است که تشخیص اهمیت اطلاعات بر عهده چه کسی است؟ همچنین معیار تشخیص آیا نوعی است یا شخصی؟ به تعبیر روشنتر از آنجایی که موکلین از حیث آگاهی از اطلاعات قابل ارایه متفاوتند آیا وکیل باید حسب مورد با شناخت موکل اطلاعات را ارایه دهد یا خیر؟ مثلا موکلی که از زمان تقریبی دادرسی آگاه است آیا باید به او نیز چنین اطلاعاتی ارایه شود یا خیر؟
به نظر می رسد جهت سهولت امر باید معیار نوعی را انتخاب نمود.
حال پرسش دیگر این است که این معیار نوعی برای وکیل است یا موکل؟ به دیگر سخن این وکیل معقول و متعارف باید تشخیص دهد چه اطلاعاتی مهم است؟ یا اینکه موکل متعارفی را در نظر بگیریم که چه اطلاعاتی نوعا برای موکل متعارف مهم است؟
پاسخ به این پرسشها بسیار دشوار می نماید خاصه اینکه در قوانین و مقررات نامی از این تعهد وکیل برده نشده است. به عنوان نظر انتخابی می توان گفت معیار وکیل متعارف است. بدین معنا که وکیل متعارف در آن زمان و مکان خاص اصولا چه اطلاعاتی را مهم ارزیابی می کند.
